Iedereen heeft weleens last van keuzestress op het werk. Wil ik in deze baan blijven of niet? Wil ik die lastige klus nu of later uitvoeren? Ga ik vrijdagmiddag borrelen met mijn collega’s of uit eten met mijn gezin? Blijf ik in de file staan of ga ik van de snelweg af? Als je erover praat met anderen, dan krijg je vast allerlei goedbedoelde tips en adviezen. Ook het internet staat er vol mee hoe je weloverwogen keuzes maakt. Hoe langer je wikt en weegt, hoe moeilijker het lijkt te worden om die knoop door te hakken. Maar hoe klinkt het voor jou dat je de keuze eigenlijk al weet, maar het alleen nog niet ziet?

Welke poort moet ik kiezen?

Onlangs droomde ik dat ik in mijn favoriete stad Málaga was. Ik zat in een overvolle tram en ik voelde aan alles dat ik uit die tram wilde stappen. Weg uit die benauwde mensenmassa. Ik stapte uit en kwam uit in een wijk die ik niet kende. Nieuwsgierig wandelde ik door de wijk en genoot ik van het moment. Ineens kwam ik op een mega groot plein uit, dat helemaal leeg was. Om het plein heen stonden allemaal gebouwen met poorten. Ik stond daar in het zonnetje en vroeg me af: welke richting moet ik nu op? Welke poort moet ik nu nemen? Wat bevindt zich achter elke poort? Ik zag een paar mensen rondlopen op het plein en iedere keer als ik naar ze toe liep om de weg te vragen, verdwenen ze in het niets.

Toen ik vervolgens wakker werd, moest ik heel hard lachen. Ik vond het zo’n prachtige metafoor voor wat er op dat moment in mijn leven speelde. Ik twijfelde op dat moment namelijk over mijn bedrijf en had het gevoel dat ik een keuze moest maken. Maar ik had totaal nog geen idee wat er zich achter elke ‘keuzepoort’ bevond.

Wat als ik de verkeerde keuze maak?

Als je keuzestress hebt, willen we vaak eerst alle poorten bekijken voordat we een keuze maken. We doemdenken en zien allerlei obstakels die we eerst willen analyseren. We zijn – volkomen onschuldig – vooral bezig met ‘Wat als ik de verkeerde keuze maak?’ We lijken vooral angst te hebben voor iets dat er nog niet is.

Maar kun je leven met de vraag dat je het niet weet? Oftewel: kun je leven met het niet weten? Wat popt er dan bij jou op? Als je goed kijkt, zie je dat er in het hier en nu eigenlijk niks aan de hand is. Je bevindt je alleen op ‘een leeg plein’. Er is er ook nog niks voorbij die poort. Totdat we denken van wel…

“Everybody is only one thought away from whatever you are looking for.
And that one thought, do you know what it is? It’s the state of thoughtlessness.”
– SYDNEY BANKS

Chill, en je weet weer wat je wil

Als we keuzes willen maken, lijkt het zo zinvol om er nog meer over na te denken, alles rationeel te overwegen en advies te vragen aan anderen. Je bent dan echter zo bezig met denken, denken en nog eens denken, dat er dan juist chaos in het hoofd ontstaat. Een enorme gedachtenstorm! Je kunt het vergelijken met zo’n sneeuwbol. Als je blijft schudden, dan wordt de bol overal gevuld met sneeuw en zie je niet meer wat daarachter zit. Wanneer je stopt met schudden, verschijnt vanzelf wat zich in die bol bevindt.

Als ik dan toch één tip mag geven, dan is het:
Chill, en je weet weer wat je wil.

Elke keer als je keuzestress ervaart, hoef jij je alleen maar te realiseren dat je in een gedachtenstorm zit. Meer niet. Dan zul je zien dat je uiteindelijk vanuit het niets – vanuit die leegte – een keuze zal maken. Of niet, want ook dat is een keuze. Chill he?

 Op vrijdagochtend 6 oktober geef ik trouwens weer een gratis online inspiratiesessie met als onderwerp gekmakende gedachtes en gevoelens. Wéér iets om te kiezen: sluit ik aan of niet? 😉

Als we op ons werk ergens last van hebben, dan lijkt het vaak te komen door tijdgebrek. Voor veel verkopers is tijd zelfs hun grootste concurrent. Om tijd beter te kunnen managen worden er allerlei trainingen en tips aangeboden, die zich allemaal richten op (het veranderen van) gedrag. Maar is tijd eigenlijk wel te managen?

Iedereen ervaart tijd anders

Onlangs zat ik in een overvolle trein van Breda naar Rotterdam toen iemand naast mij gebeld werd. “Ik heb wel even tijd, ik zit namelijk in de trein”, hoorde ik zeggen. Voor hem voelde dit als een moment dat hij wel even kon bellen. Maar er zijn vast ook een hoop mensen die juist niet in een overvolle trein willen bellen en er dan dus juist GEEN tijd voor hebben.

Kom jij regelmatig tijd tekort om te gaan sporten? Recent zei iemand tegen mij: “Ik heb vandaag geen tijd, want ik moet sporten”. Voor die persoon voelt die ene sportafspraak als dat er die dag echt niks anders naast gepland kan worden. Terwijl iemand anders misschien wel 10 afspraken op die dag heeft staan én ook nog tijd ervaart om te gaan sporten.

Begrijp me goed, in beide gevallen is er geen goed of fout in hun uitspraken. Het laat alleen maar zien dat de trein, het aantal afspraken of het sporten níet bepaalt of je tijd hebt. Iedereen ervaart tijd immers anders. Dat komt omdat tijd niet tastbaar is. Het bestaat alleen maar in het denken. Denk daar maar eens een tijdje over na ;-).

Je zorgen maken over tijd, zorgt dat het tijd kost

Misschien herken je dat als je ergens naartoe gaat waar je nog nooit geweest bent, dat dat dan langer lijkt te duren dan de terugreis. Op de heenreis denken we meer dan de terugreis. Kom ik wel op tijd? Kan ik het wel vinden? Gaat mijn presentatie wel goed? Dat was ook zo bij mijn treinreis van Breda naar Rotterdam. Ik wilde graag op tijd zijn voor mijn training aan ploeterende professionals. Ik maakte me zelfs een beetje zorgen. Er kwamen al allerlei gedachten naar boven over wie ik kon bellen als ik te laat dreigde te komen, wat ze dan wel niet van mij zouden denken en wat ik dan zou zeggen. Een hele gedachtetrein met zorgen over tijd dus. En hoewel de terugreis precies even lang was, voelde deze veel korter. Waarom? Heel simpel: er was minder denken.

Een intern gesprek over tijd

Nu hoor ik je denken: “Oh, dus het levert mij tijd op als ik me minder zorgen maak over tijd?” Maar ja, die zorgen en gedachten poppen op zonder dat jij daar invloed op hebt. Je hebt geen aan-uitknop. Het is wel interessant om te gaan herkennen dát er veel tijdverspillers zijn in onze ervaring van tijd, zoals je druk maken of je wel voldoende tijd hebt of niet. Vaak zijn we drukker met ons ‘interne gesprek’ of we de afspraak wel gaan redden (of dat-ie wel goed gaat), dan dat we druk zijn met de afspraak zelf.

Een afspraak in je agenda gaat namelijk volkomen onschuldig gepaard met een hoop denken. Je ziet bijvoorbeeld niet alleen een afspraak genoteerd staan, maar ook een denkbeeldige komma erachter met “ohja daar moet ik nog iets voor voorbereiden”, “krijg ik het wel op tijd af”, “ohjeee, ik moet nog zoveel”, etc. Hoe meer komma’s met bijzinnen, hoe meer en meer je het gevoel hebt tijd tekort te komen. De stress vliegt je spontaan om de oren! Terwijl er alleen maar een notitie in je agenda stond.

“De aanwezigheid is het enige wat we continu zoeken, of we het nou weten of niet”.
– Dicken Bettinger (3P coach)

Hoe krijg ik dan meer (grip op) tijd?

Vanuit de 3 principes kijken we niet naar gedrag, maar wordt er alleen beschreven hoe de menselijke ervaring (zoals tijdsbeleving) eigenlijk ontstaat. Het laat zien dat je tijd altijd (zonder enige uitzondering dus) beleeft in het denken. Hoe meer en meer je gaat herkennen dat je allerlei (denkbeeldige) komma’s en bijzinnen toevoegt in je hoofd, hoe eerder je geneigd bent de volgende keer een punt te zetten. Want zijn al die zorgelijke gedachten in die bijzinnen eigenlijk geen klinkklare onzin?

Managen van tijd is dan ook overbodig. Het moment van realiseren is al genoeg om ervoor te zorgen dat je weer terug in het moment bent. Daar waar je wilt zijn. Alleen daar vind je wat je zoekt. Het is eigenlijk zo simpel, totdat we erover na gaan denken.

Disclaimer: voor je nu je agenda uit het raam gooit: het blijft nog steeds handig om je afspraken ook daadwerkelijk te plannen in een agenda. Bijvoorbeeld als je wilt deelnemen aan deze training voor minder geploeter en meer werkplezier.

Het is alweer een aantal jaar geleden dat ik voor het eerst hoorde over dé brief van Mavis Karn (een Amerikaanse 3P coach). Zij schreef deze als afscheidscadeau toen zij stopte met haar werk in een jeugdgevangenis. Deze brief wordt nu ook volop verspreid buiten de gevangenismuren. En gelukkig maar. Want wat een wijsheid – ook voor voormalige kinderen – staat er in deze brief!

In deze brief noemt zij het “een geheim”. Daarmee bedoelt ze niet dat haar boodschap verborgen gehouden moet worden. Ze deelt namelijk juist “iets” wat we eigenlijk allemaal al weten (ja ook jij), maar alleen lijken te vergeten.

Iedere keer als ik deze brief lees, herinnert het mij telkens weer waar datgene wat ik op dat moment zoek altijd te vinden is. Ook als ik het even niet zie. Daarom deel ik deze prachtige brief hieronder ook graag met jou. In deze podcastaflevering op Spotify of Apple Podcasts hoor je mij er trouwens nog verder over mijmeren.

Beste kinderen (en voormalige kinderen),

Ik heb een geheim om je te vertellen, niemand wilde het voor je verborgen houden. Het is zo duidelijk is dat mensen het niet konden zien. Zoals overal zoeken naar de sleutel die je in je hand hebt.

Het geheim is dat je al een heel, perfect persoon bent. Je bent geen beschadigd goed, je bent niet incompleet, je hebt geen gebreken, je bent niet onaf, je hebt geen verbouwing, reparatie, polijsting of grote rehabilitatie nodig. Alles wat je nodig hebt om een ​​geweldig leven te leiden, heb je al in je. Je hebt gezond verstand, wijsheid, geniale creativiteit, humor, eigenwaarde. Je bent puur potentieel… je mist niets.

Het enige dat je ervan kan weerhouden te genieten van alles wat je al bent, is een gedachte. Eén gedachte, jouw gedachte. Niet de gedachte van iemand anders. Jouw gedachte. Welke gedachte je op dit moment ook denkt, het voelt belangrijker om na te denken, dan je dankbaar, levend, tevreden, vreugdevol, optimistisch, liefdevol en vredig te voelen. Dat is het enige dat tussen jou en geluk staat.

En raad eens wie de leiding heeft over jouw denken? Raad eens wie bepaalt waar je aandacht naar toe gaat? Raad eens wie mag schrijven, produceren, regisseren en schitteren op het moment dat jij er middenin zit? Jij! Alleen jij. Niet je verleden (opgeslagen gedachte), niet de toekomst (heb je ooit gemerkt dat het nooit, nooit opduikt?), niet je ouders (ze denken allemaal hun eigen gedachten), of je vrienden (idem), of school of televisie of situaties of omstandigheden of wat dan ook. Alleen jij.

Denken is een geweldig vermogen. Zoals elk vermogen kan het worden gebruikt als hulpmiddel of als wapen tegen onszelf en anderen. En net als bij elk ander hulpmiddel, kunnen we aan de hand van het gevoel zien of we het voor of tegen onszelf gebruiken. Als we onszelf of anderen tegenspreken, komen we in de problemen. Als we dat niet doen, blijven we meestal uit de problemen.

“Gevoelens bestaan om ons te waarschuwen ons denken niet te gebruiken om problemen in ons leven te creëren
en om ons terug te leiden naar ons natuurlijke, gezonde vermogen om ons leven volledig te leven.”

Onthoud dus alsjeblieft dat je gedachten je niet altijd de waarheid vertellen. Als we in een slecht humeur zijn, ons neerslachtig voelen, zijn onze gedachten niet te vertrouwen… ons IQ zakt. Wanneer onze gedachten voorbijgaan en we opfleuren, is ons denken weer creatief, positief… ons IQ gaat omhoog. De enige manier waarop je je slecht over jezelf en je leven kunt voelen, is als je slecht over hen denkt… Het is aan jou, elke minuut dat je leeft. Het is altijd aan jou.

Dit is het beste, meest bevrijdende geheim dat ik ooit heb geleerd, en ik wil dat jij het ook weet.

Met liefde,
Mavis

“Mijn collega’s vinden werkgeluk maar werkgelul!” Dit zijn niet mijn woorden, maar van een projectleider die verantwoordelijk is voor werkgeluk binnen haar organisatie. Ze vertelde dat haar collega’s geen behoefte lijken te hebben aan cursussen of coaching in het kader van werkgeluk. Ze vinden het woord werkgeluk maar vaag, een beetje zweverig zelfs. Werkgeluk lijkt meer een wens te zijn vanuit de leiding of HR in plaats vanuit de medewerkers zelf. Die medewerkers willen gewoon met plezier hun werk doen en minder ploeteren. Dus ik snap eigenlijk wel dat zij werkgeluk maar werkgelul vinden.

De sportcommentator

Het woord ‘werkgelul’ doet mij echter aan iets anders denken. Namelijk aan al die kletspraat in ons hoofd. Herken jij ook die sportcommentator tijdens de voorbeschouwingen? Die kruipt in je hoofd en vertelt je wat er nog allemaal gedaan moet worden en waarschuwt je alvast over wat er zou kunnen gebeuren als je het niet (goed) doet. Zo lag ik vroeger regelmatig uren ’s nachts wakker, terwijl ik ondertussen in mijn hoofd allerlei scenario’s aan het uitwerken was ter voorbereiding van een meeting of een presentatie. Hoe langer ik wakker lag, hoe dramatischer de scenario’s. Rampscenario’s zelfs. Alsof mijn leven er vanaf hing. Die scenario’s kwamen trouwens nooit precies zo uit als dat ik gevreesd had. Het ging altijd net even wat anders en meestal ook een stuk makkelijker.

Na die meeting of presentatie ging het geouwehoer van mijn sportcommentator trouwens desondanks gewoon nog vrolijk verder hoor. Net zoals ze op Viaplay, ESPN en Studio Sport langer nabeschouwen dan de duur van de meeste sportwedstrijden zelf. Die nabeschouwing in mijn hoofd ging vooral over hoe ik het toch nog net iets beter, sneller of efficiënter had kunnen doen. Van alles werd er geanalyseerd, zogenaamd onder het mom van leren voor de toekomst. Hoe langer het terugblikken duurde, hoe zelfkritischer en negatiever het gelul in mijn hoofd echter werd.

De gedachtentrein

Stel er is nu een bepaalde situatie op je werk. Je hebt vandaag een deadline, je collega heeft zich ziekgemeld of je baas vertelde net dat er in de afgelopen maand te weinig omzet is gedraaid. Die situatie neem je waar via jouw denken. Alsof er een locomotief met het nieuwsbericht komt binnenrijden op jouw hoofdstation. Maar het blijft niet bij alleen maar waarnemen. Razendsnel en volkomen onschuldig geef je een betekenis aan de situatie. Mag het er zijn of moet het anders? Wat betekent dit nu voor mij? Vervolgens komen er dan volautomatisch meerdere treinwagonnetjes achteraan. Dat zijn vaak wagonladingen vol met oordelen, oorzaken en mogelijk ook meteen al oplossingen. Die gedachtetrein is net een hogesnelheidstrein. Als die eenmaal op stoom is, gaat die trein razendsnel. Hoe langer die gedachtetrein wordt, hoe chaotischer en hoe onrustiger in ons hoofd. Ook dreigt die trein vaak te ontsporen. Voordat je het doorhebt, denk je zelfs al aan ontslag en heb je geen geld meer voor je hypotheek.

Terwijl jij nu deze tekst leest, heb jij ook gedachtetreinen. Alsof er meerdere radiozenders tegelijkertijd aanstaan. Jij leest hier niet alleen deze woorden. Je geeft er ook automatisch en moeiteloos je eigen betekenis aan. Vervolgens ga je misschien wel vergelijken met iets wat je eerder elders hebt gehoord of gelezen. En ben je wellicht ook nog even afgeleid door een voorbijrijdende auto of langslopende collega. Of denk je spontaan aan compleet iets anders. Misschien heb je een oordeel over dit verhaal of mijn schrijfstijl. Voel jij je nu wat moe of somber, dan heb je vast wat negatieve gedachten. Voel jij je nu blij en vrolijk, dan is je oordeel vast een stuk positiever.

Wees gerust. Ik neem je het niet kwalijk dat jij nu oordeelt. Het denken gebeurt immers allemaal volkomen onschuldig. Waarmee ik bedoel dat die gedachten nou eenmaal random voorbijkomen. Niet alleen bij jou en mij. Maar echt bij iedereen. Jij (als een ego) bepaalt zelf echt niet wat je eerstvolgende gedachte is. Die gedachten poppen vanzelf op vanuit het niets. En goed nieuws voor jou: die gaan ook vanzelf weer weg in dat niets. Wel lijk je een keuze te hebben of je in die trein blijft zitten.

Gedachtetreinen kunnen trouwens ook super tof zijn! Bijvoorbeeld als je out of the box wilt brainstormen met je collega’s. Laat die treinen dan juist even heerlijk rijden en ontsporen. Heb je echter last van die gedachtetreinen? Omdat ze gevuld zijn met zorgen, onzekerheden of angsten? Dan is het  behulpzaam om te zien hoe het systeem van onze menselijke ervaring werkt. Want al die wagonnetjes met oordelen, oorzaken en oplossingen helpen je dan natuurlijk niet. Je realiseren dat je in een gedachtetrein zit, is echt al voldoende. Zie het als een liefdevolle waarschuwing dat je de verkeerde kant op aan het rijden bent. Het moment dat jij je dat weer realiseert, ben je weer terug op je station. Van werkgelul naar werkgeluk dus.

“The second you realize it’s thought, it’s gone.
You are back to the now. You are back to happiness.” 

– sydney banks

Wil jij inzicht in jouw gedachtetrein?

In tegenstelling tot wellicht wat andere werkzaamheden op je werk of in je onderneming is inzicht niet te delegeren. Je zult het zelf moeten zien. En dat is iets anders dan verstandelijk begrijpen. Misschien kan dit dagretreat in Breda of voor jouw organisatie of deze training je daarbij helpen?